Trong chủ đề “Đừng vui quá” của Chị Em Gỡ Rối, diễn viên Phi Phụng, Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A và MC Phương Uyên chia sẻ góc nhìn về ranh giới giữa cuộc vui trọn vẹn và những bữa nhậu dễ sinh hệ lụy, giúp khán giả “gỡ rối” với những câu chuyện.
Chương trình mở đầu với phần kết nối đến tâm sự của một khán giả. Chị M chia sẻ trong nỗi bức xúc lẫn bất lực: hễ gia đình có tiệc nhậu là chắc chắn sẽ “có biến”. Nỗi mệt mỏi của chị em phụ nữ không đến từ việc bếp núc, nấu nướng, mà chính là từ những cuộc rượu của cánh đàn ông. Họ nâng ly, lời ra tiếng vào, trong khi phụ nữ phải gồng gánh phần “hậu trường”: dọn dẹp, tiếp mồi, canh chừng, thậm chí đứng ra ngăn những trận cãi vã, xô xát.
Chị M kể lại một tình huống gần đây: “Mới tuần trước, hai ông anh em đang nhậu vui vẻ. Tự nhiên cái ông anh lên cơn ‘ngầu’, quay sang hỏi ông em: “Trong cái bàn này, mày ghét ai nhất? Mày nói đi, anh xử liền”. Xong ông em ổng nói: “Xưa giờ người em không thích là anh đó”. Rồi hai ông đánh nhau tại trận luôn. Tới tháng là đám giỗ lớn nữa. Bây giờ hội chị em tụi em nghĩ mà không biết phải làm sao. Không tổ chức thì không được, mà tổ chức thì lại nơm nớp chuyện nhậu rồi gây chuyện nữa”. Cái vòng luẩn quẩn “nhậu là có chuyện” khiến chị M rầu rĩ, nhưng cũng chẳng thể bỏ những dịp giỗ chạp, lễ lạt vốn là nếp nhà.
Diễn viên Phi Phụng lắng nghe rồi bày tỏ sự đồng cảm. Nữ diễn viên cho biết nhà mình cũng có nhậu, nhưng chưa đến mức căng thẳng như vậy. Tuy nhiên, ở xóm đối diện thì tình cảnh y chang: hễ có rượu là ầm ĩ, chửi vợ con, gây hấn với hàng xóm. Chỉ một cái liếc mắt cũng có thể trở thành cái cớ để gây chuyện. “Bởi vậy mà nhậu để làm chi cho khổ”, nữ diễn viên thở dài.
Tiến sĩ Tô Nhi A nhìn nhận đây không chỉ là một câu chuyện vui buồn trong một gia đình cụ thể, mà là thực trạng rất phổ biến. Ở nhiều vùng quê, đặc biệt là miền Tây Nam Bộ, việc uống rượu như một thói quen thường nhật. Nhưng ẩn sau những trận nhậu là nỗi trăn trở và sự lo âu âm thầm của những người phụ nữ. Tiến sĩ kể lại từng nghe nhiều chị em tâm sự rằng họ sống trong cảm giác thấp thỏm: chỉ chờ tàn tiệc để xem phải can thiệp thế nào, hay thậm chí tính đường “dắt con trốn cửa nào” khi chồng say về. Theo Tiến sĩ, rượu không chỉ làm mất kiểm soát hành vi mà còn khiến người ta dễ dàng biến người thân thành đối tượng để trút giận. Và vì thế, chuyện “kiếm chuyện” trong bàn nhậu trở thành nỗi ám ảnh thường trực với những người phụ nữ đứng phía sau.
MC Phương Uyên nhận định rằng văn hóa tiệc tùng, mời rượu vốn dĩ không phải là điều xấu, ngược lại nó là một nét văn hóa tồn tại lâu đời trong đời sống của người Việt. Điều đáng bàn là cách con người ứng xử khi có rượu trên bàn tiệc, bởi chỉ cần vượt quá giới hạn, sự vui vẻ có thể biến thành những tình huống khó lường. Câu hỏi được đặt ra là: khi tổ chức những dịp giỗ chạp, nơi chắc chắn có sự hiện diện của rượu, gia chủ phải chuẩn bị ra sao để tránh hệ quả ngoài ý muốn?
Nghệ sĩ Phi Phụng dí dỏm đưa ra một giải pháp: “Thôi thì cho uống bằng ly giấy, đĩa giấy đi. Ăn xong, uống xong khỏi rửa chén bát, có phá cũng chẳng sao”. Lời đáp mang tính hài hước nhưng phản ánh thực tế rằng nhiều gia đình đã quen cảnh “tan tiệc là tan hoang”, vợ con lại gánh việc dọn dẹp. Ngay sau đó, Tiến sĩ Tô Nhi A nhắc đến một câu chuyện có thật cách đây hơn mười năm. Ở một đám giỗ dưới quê, gia chủ cũng lường trước được tình huống nên đã dẹp hết chén sành, chén sứ đẹp, thay toàn bộ bằng chén nhựa, đĩa nhựa cho an toàn. Tuy nhiên, dù dụng cụ có hạn chế sát thương thì việc “quá chén” vẫn dẫn đến những tranh cãi vô thưởng vô phạt: từ chuyện gà vịt đi ngang sân cho đến so đo chuyện nhà cao nhà thấp. Những điều tưởng chừng nhỏ nhặt lại trở thành mồi lửa cho mâu thuẫn, đúng với câu “rượu vào, lời ra”. Diễn viên Phi Phụng đồng tình, khi tỉnh táo thì chẳng ai buồn nhắc đến, nhưng rượu vào thì chuyện gì cũng lôi ra nói. Từ lâu giữ trong bụng, đến lúc men say trỗi dậy, con người dễ dàng “xổ tung” mọi nỗi niềm, thậm chí dẫn đến đánh nhau.
Clip Diễn viên Phi Phụng gỡ rối cho chị em khi có chồng mê nhậu: https://youtu.be/HtBQvyVQgKI
MC Phương Uyên nhận xét thêm: nhiều khi cuộc nhậu kéo dài 4–5 tiếng nhưng chỉ xoay quanh một, hai câu chuyện được lặp đi lặp lại đến chán chường. Tuy nhiên, việc thay thế chén bát đẹp bằng đồ nhựa, theo MC Phương Uyên, không phải nhà nào cũng chấp nhận. Nhiều gia đình cho rằng điều đó thiếu tôn trọng khách. Và quan trọng hơn, khi đã ngà ngà say thì dù có là ly nhựa hay ly sành, vẫn có thể trở thành cái cớ để gây gổ. Vậy giải pháp thực sự nằm ở đâu?
Tiến sĩ Tô Nhi A đưa ra một góc nhìn thấu đáo: không thể loại bỏ hoàn toàn các cuộc tụ họp, bởi đó là nghi lễ gắn liền với văn hóa tâm linh và truyền thống sum vầy. Vấn đề cốt lõi nằm ở sự tu dưỡng của từng cá nhân. Trên phạm vi xã hội, nhà nước đã có chế tài hạn chế lạm dụng rượu bia, đặc biệt trong giao thông. Nhưng trên bàn tiệc, điều cần thiết là sự cam kết giữa những người tham gia khi còn tỉnh táo: phải biết điểm dừng, biết giữ gìn mối quan hệ gia đình và tình làng nghĩa xóm. “Nếu một người đã được nhắc nhở, thậm chí quay phim lại để cho thấy hệ quả của men say mà vẫn phớt lờ, thì đôi khi, giải pháp duy nhất là ‘rời bỏ’ – tức tạm thời ngắt mạch quan hệ để giảm tổn thương, trước hết là với chính gia đình. Giữ gìn quan hệ không chỉ bằng lời nói, mà xuất phát từ việc mỗi người phải tự rèn luyện. Vui là cần, nhưng đừng vui quá. Các cuộc vui không thể xóa bỏ, nhưng bia rượu cần được sử dụng có chủ đích, có giới hạn, và nhất định phải biết dừng lại đúng lúc”, nữ tiến sĩ nhấn mạnh.
Khán giả thứ hai chia sẻ một câu chuyện khá nhức nhối nhưng cũng rất quen thuộc trong nhiều gia đình Việt Nam: chuyện ép rượu. Chị U tâm sự rằng rất thương chồng, nhưng mỗi lần gia đình bên ngoại có giỗ chạp hay tiệc tùng, mấy ông anh ruột của chị lại đặt nặng chuyện uống rượu. Theo họ, muốn vui vẻ, có không khí thì nhất định phải có rượu, thậm chí phải đủ ba hộp mới tàn tiệc. Khổ nỗi, chồng chị vốn không phải dân nhậu, chỉ xã giao vừa phải, nhưng khi từ chối thì lại bị quy chụp nào là “không nể anh”, “khinh thường”, hoặc “coi anh không ra gì”. “Chồng tôi uống vô thì say xẩm, khổ đủ đường. Bởi vậy giờ cứ nghe nhà có đám là chồng tôi né, không dám về nữa. Tôi thì đứng giữa, một bên là chồng, một bên là anh ruột, khó xử vô cùng. Không lẽ chỉ vì vài ly rượu mà khiến gia đình thành ra lạnh nhạt, né tránh”, chị chia sẻ.
Nghe câu chuyện trên, MC Phương Uyên cho rằng câu chuyện này vốn không quá phức tạp nếu biết cách nhìn nhận. Vì suy cho cùng, những người ép uống chỉ là anh ruột, không phải mối quan hệ công việc hay xã hội buộc phải giữ thể diện. Nếu kiên quyết đặt giới hạn thì dần dần họ cũng sẽ hiểu. Diễn viên Phi Phụng cũng đồng tình. Nữ diễn viên nói thêm rằng trong nhiều trường hợp, chính sự khác biệt về kinh tế dễ khiến người ta suy diễn: “Thấy mình nghèo hơn, người ta nghĩ mình bị coi thường, nên mời rượu mà không uống là họ tự ái”. Điều đáng thương là người chồng vốn không quen nhậu, bị ép mãi thành gánh nặng.
Diễn viên Phi Phụng còn nhấn mạnh rằng rượu bia không chỉ hại sức khỏe mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn, đặc biệt khi có quy định kiểm tra nồng độ cồn. Nữ diễn viên kể lại kinh nghiệm bản thân: “Hồi chồng còn uống, tôi luôn lo lắng mỗi lần chồng đi nhậu rồi lái xe”. Bởi vậy, nữ diễn viên quan niệm: “Rượu là bất khả ép”, nghĩa là ai muốn uống thì uống, ai không uống thì không nên ép, vì niềm vui đâu thể đánh đổi bằng sức khỏe và an toàn.
Với góc nhìn riêng, Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A chia sẻ chồng mình là dân thể thao. Trong môi trường ấy, sau mỗi trận đấu, bia rượu gần như là “luật bất thành văn”. Thế nhưng anh kiên định, đã chọn không uống thì tuyệt đối không, bất kể đồng nghiệp xung quanh. Chính sự dứt khoát ấy lâu dần khiến mọi người mặc nhiên chấp nhận. Thậm chí trong những buổi tụ họp gia đình, anh chỉ cầm đúng một lon bia suốt buổi. Uống hay không là quyền của anh, không ai có thể trách. Theo Tiến sĩ, điều quan trọng nằm ở sự kiên định của mỗi người. Nếu mình xác định rõ giới hạn, thì tiệc tùng vẫn vui vẻ, không nhất thiết phải uống say mới gọi là “hòa đồng”. Ngược lại, nhiều khi rượu chỉ là cái cớ để người ta trút ra những bức xúc ngấm ngầm trong mối quan hệ: chuyện hơn thua, tự ái, hay mặc cảm. Khi gia đình thực sự thương yêu và tôn trọng nhau, thì có uống hay không cũng chẳng làm thay đổi không khí.
MC Phương Uyên gợi mở một tình huống quen thuộc: những câu như “Mày không nể tao hả?”, “Mày khi dễ tao hả?” thường xuất hiện trong các cuộc nhậu gia đình. Nữ MC đặt vấn đề: khi là người chồng, người rể trong gia đình thì nên ứng xử thế nào cho duyên dáng để tránh căng thẳng?
Tiến sĩ Tô Nhi A phân tích rằng điều quan trọng nhất là tâm ý của người nói câu đó. Nếu xuất phát từ ý tấn công, thì dù có đáp lại bằng lời duyên dáng, câu trả lời vẫn dễ bị biến thành cái cớ để người kia tiếp tục công kích. Nhưng trong nhiều trường hợp, những câu nói trên bàn nhậu chỉ mang tính vui vẻ, giống như cảnh anh trai trêu em rể: “Mày không uống là không thương quê hương xứ sở bên vợ hả?” Khi ấy, chỉ cần cười cho qua, mọi người cùng cười, vỗ vai nhau, và câu chuyện kết thúc trong vui vẻ. Theo Tiến sĩ, không cần phân trần vì đó không phải lời công kích. Tuy nhiên, nếu bạn quá nhạy cảm hoặc nhận thấy câu nói mang tính tấn công, tốt nhất là không đáp trả, vì càng trả lời chỉ khiến không khí căng thẳng và cuộc nhậu trở nên ồn ào, mất vui.
Diễn viên Phi Phụng nhấn mạnh rằng hệ lụy của việc quá chén luôn có thật. Nữ diễn viên chia sẻ thực tế rằng không ít cuộc nhậu biến thành bi kịch. Đáng lẽ nhậu để vui thì lại dẫn đến cãi vã, tai nạn, mất tình cảm. Theo nữ diễn viên, vui thật sự nghĩa là uống vừa phải, biết điểm dừng, nhất là với thanh niên, cần giữ chừng mực để cuộc vui đúng nghĩa là vui.
Tiến sĩ Tô Nhi A kết luận rằng, nếu đã xác định nhậu là để vui thì hãy chỉ nhậu khi còn vui. Người chồng trong tình huống bên nhà vợ không nhất thiết phải uống để giữ “lễ nghĩa”. Quan trọng là làm tròn đạo hiếu trong dịp giỗ chạp, còn rượu bia có thể khéo léo từ chối bằng lý do sức khỏe ngay từ đầu, khi mọi người còn tỉnh táo. Tiến sĩ khuyên: điều cốt lõi là phải nhớ lại lý do mình tìm đến rượu bia – để gắn kết và vui vẻ. Nếu không còn giữ được mục tiêu đó thì đã đến lúc dừng lại.
Từ hai câu chuyện, diễn viên Phi Phụng nhấn mạnh: nhậu chỉ thật sự vui khi giữ được tình nghĩa anh em, không để mất lòng hay rạn nứt trong gia đình. Tiến sĩ Tô Nhi A đồng tình: vui trên bàn nhậu không phải là ồn ào, náo nhiệt mà phải là niềm vui để sau đó thân khỏe, tâm an và các mối quan hệ vẫn tốt đẹp, để mọi người còn mong chờ được gặp lại trong những lần sau.
Chị Em Gỡ Rối tập 36 sẽ tiếp tục phát sóng vào lúc 19h35 Chủ Nhật, ngày 07/09/2025 trên kênh VTV9. Chương trình do VTV9 phối hợp với Jet Studio thực hiện.
Gia Vũ
