Lúc hoa đào, hoa mận thôi khoe sắc và cho ra trái là lúc mùa hoa ban trắng ở Tây Bắc bắt đầu trổ bông. Loài hoa màu trắng tinh khôi, vừa dịu dàng vừa thuần khiết đã chinh phục những du khách mỗi lần ghé thăm vùng núi phía tây bắc này.
Tháng 3, khi hoa đào đã tàn phai và những trận mưa xuân còn rơi rớt lại cũng chính là lúc mùa hoa ban bắt đầu khoe sắc. Trên các tuyến đường, những quả đồi, núi Tây Bắc rợp một sắc trắng hoa ban, tạo nên hình ảnh như chỉ có trong tranh vẽ.
Khoảng thời gian này những người yêu thích thiên nhiên thường chuẩn bị cho mình chuyến hành trình mùa xuân lên Tây Bắc đầy thú vị. Không chỉ đến để thưởng thức vẻ đẹp của những loài hoa nơi núi rừng mà còn đến để tận hưởng không gian trong lành, tươi mới của tiết trời mùa xuân và ghi lại khoảnh khắc ấn tượng trong cuộc đời.
Thời gian qua hoa ban còn được người dân núi rừng Tây Bắc chế biến thành những món ăn độc đáo. Cánh hoa ban vừa ngọt, vừa bùi, người Thái thường lấy về đồ chín trộn với giấm, vừng thành một món nộm, ăn rất lạ. Nhụy ban rất ngọt, các loài ong rất ưa thích. Quả ban giống như quả bồ kết, hạt già đồ chín ăn ngon như hạt đậu. Người Thái rất yêu hoa ban, nên ngày Tết trên bàn thờ luôn có cành hoa ban, dâng cúng, tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Hoa ban đi vào đời sống văn hoá – tâm linh của người dân Tây Bắc một cách rất tự nhiên, nhất là bà con thuộc nhóm ngôn ngữ Tày – Thái.
Người Tây Bắc từ lâu đã truyền tai nhau về ý nghĩa trong tình yêu và hôn nhân của loài hoa này. Hoa ban trắng tượng trưng cho tình yêu chung thủy và sự chân thành, dù tình yêu có gặp nhiều trắc trở, khó khăn cũng tự tin vượt qua và sẵn sàng đi đến bến bờ hạnh phúc. Các cặp đôi yêu nhau thường thề nguyện dưới gốc cây hoa ban như một minh chứng cho tình yêu thủy chung, bền chặt.
Loài hoa này còn tượng trưng cho sự trong trắng, trinh nguyên của người con gái. Quan sát gần sẽ thấy những nụ ban thon thon như bàn tay người con gái, khi hoa ban nở xòe rộng như cánh bướm với nhụy hoa xinh xinh, tim tím…Vẻ đẹp thuần khiết của hoa ban trắng được ví như tâm hồn trong sáng, thuần khiết của những cô gái miền sơn cước. Vì vậy, khi chàng trai trao cho người con gái những bông hoa ban trắng tức họ muốn nhắn nhủ rằng mình sẽ chinh phục được cô gái ngây thơ này.
Cây hoa ban trắng mọc trên những ngọn đồi đầy sỏi đá mà vẫn đơm hoa kết trái, cho ra những cánh hoa trắng muốt, tinh khôi và mềm mại. Chính vì thế, loài hoa này còn tượng trưng cho sự vươn lên, không ngừng cố gắng và phấn đấu, cũng giống như tinh thần kiên cường, cứng cỏi và bất khuất của người dân Tây Bắc.
Theo: Đại đoàn kết